10 bin ton çöp aylardır Türkiye limanlarında bekliyor!

Almanya’dan Türkiye’ye binlerce ton çöp gönderildiği ancak şirketin ithal ettiği atıkları teslim almadığı ortaya çıktı. 2B Plast adlı şirketin, Almanya’dan ithal ettiği 400 konteyner atığı Türkiye’ye ulaşmasına rağmen teslim almadığı, Almanya’nın en büyük plastik geri dönüşümü şirketlerinden birinin de bu olaydan etkilendiği, Almanya Çevre Bakanlığı’nın ve savcılığın konuya dahil olduğu kamuoyunun gündemine yansıdı.

CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, konuyu Meclis gündemine taşıyarak Çevre Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ve Sanayi Bakanlığı’na sorular yöneltti ve 2B Plast şirketiyle ilgili bazı detayları kamuoyuyla paylaştı. Konuyla ilgili yeni bilgiler aktaran CHP’li Bakan şunları anlattı:

Binlerce ton çöp limanlarımızda bekletiliyor!

“Edindiğimiz bilgilere göre; şu an sadece Almanya’dan ithal edilen yaklaşık 400 konteyner çöp Türkiye limanlarından bekliyor. Bu binlerce ton çöp demek! Neden bekliyor biliyor musunuz? Çünkü, Almanya’daki hem sahibi olduğu 3B GMBH şirketi hem bir Alman ortaklı IPR şirketi aracılığıyla, Türkiye’deki sahibi olduğu 2B Plast şirketine tıkır tıkır binlerce ton çöp ithal ediyordu. Ama yılbaşında karışık atıkların ülkemize girişinin yasaklanmasıyla işler rayından çıktı. Erol Akarslan’ın, yani Almanya’daki 3B GMBH şirketi ile Türkiye’deki 2B Plast şirketinin sahibinin, ocak ayında ithal ettiği atıkların, gümrük kontrolünde ülkeye girişinin yasak olduğu ortaya çıkıyor ve lisansı iptal ediliyor. Bu yüzden limana gelen binlerce ton çöpün olduğu konteynerler limanlarda kalıyor. Ocak ayından beri yaklaşık 10 bin ton çöp Türkiye limanlarında bekletiliyor.

2B’nin 37 konteyner ithal çöpü de Belçika limanından geri döndü!

ALBA, LOBBE, Meile Gmbh gibi büyük Alman geri dönüşüm şirketlerinden, ülke dışına çıkarılması istenen atıkları, Almanya’daki 3B GMBH şirketi aracılığıyla alıp Türkiye’deki 2B Plast şirketine getiren Erol Akarslan’a ait 37 konteynerin ise Belçika limanında kaldığını öğrendik. Belçika limanında yapılan konteyner kontrolünde yasa dışı atık tespit edilince, Belçika Gümrüğü Türkiye ile iletişime geçiyor. Türkiye ise, bu atıkların yasak olduğunu, 2B Plast’ın lisansının iptal edildiğini ve söz konusu karışık atıkları alamayacaklarını bildiriyor. Böylece Türkiye’ye getirilmesi planlanan 37 konteyner çöp Belçika limanında kalıyor ve Belçika tarafından Hessen’e geri gönderiliyor. Ancak atıkları gönderen firmanın tüm lojistik masrafları karşılayıp konteynerleri geri alması gerekirken, Türkiye’ye ulaştıracak olan lojistik firması geri gönderme masraflarını ödemek zorunda bırakılıyor.

Almanya Çevre Bakanlığı sessiz…

2B Plast, yasa dışı atıkları Türkiye sınırlarından sokamayınca ve lisansı da iptal edilince, Türkiye limanlarında bekletilen çöplerin Basel Konvansiyonu kapsamında Almanya tarafından iade alınması gerekiyor. Almanya Çevre Bakanlığı, Nisan ayında Türkiye Çevre Bakanlığı ile iletişime geçerek durumla ilgili bilgi talep ediyor. Türkiye Çevre Bakanlığı, Almanya Çevre Bakanlığı’na konteynerlerde zararlı şehir atığı tespit edildiğini doğrulayarak 2B şirketinin lisansının da iptal edildiğini bildiriyor. Ancak, Türkiye Çevre Bakanlığı, Nisan ayından beri Almanya Çevre Bakanlığı ile iletişime geçse de geri dönüş alamıyor. Ayrıca Türkiye, Basel Sözleşmesi’nin 8. maddesi kapsamında durumu Basel Sekreteryası’na da bildiriyor.

Tedarik zincirindeki lojistik firmaları zorda…

Bir yanda binlerce ton çöp Türkiye limanlarında beklerken, diğer yanda yükleme organizasyonunu gerçekleştiren lojistik firmaları zor durumda kaldı. İthal edilen çöpün Almanya’dan Türkiye’ye getirilmesinde görev alan lojistik firmaları, konteynerler ithalatçı 2B Plast tarafından yasal süre içinde limandan çekilmediği için, yüklü miktardaki navlun ve demuraj faturalarıyla karşı karşıya kaldı. Lojistik firmalarına ocak ayından beri günlük konteyner başı 100 dolara varan yüklü miktarlarda faturalar kesiliyor. Bu lojistik firmaları hiçbir kabahatleri olmadığı halde iflasın eşiğine geldi.

Geri dönüşüm şirketleri ve tesisleri didik didik incelenmeli!

En son merkezini Sakarya’ya taşıyan 2B Plast şirketinin Ambarlı ile Mersin Limanı’nı kullanması ise dikkat çekiyor. Bazı gümrük firmalarının 2B Plast şirketine liman geçişlerinde birtakım kolaylıklar sağladığı ve gümrük firmalarından birinin ise konteynerleri limandan çekmediği için 2B Plast’ı Bakanlık’a şikâyet ettiği iddia ediliyor. Geri dönüşüm sektöründeki bu denetimsizliğin acilen son bulması gerekiyor. Hızla bir acil eylem planı hazırlanmalı ve bu kapsamda ilgili tüm Bakanlıklar koordineli bir şekilde geri dönüşüm şirketlerini ve tesislerini didik didik incelemeli. Ve plastik atık ithalatı derhal tamamen yasaklanmalı!”

Bilgi:

Tehlikeli Atıkların Sınırlar Ötesi Taşınması ve Bertaraf Edilmesinin Kontrolüne İlişkin Basel Sözleşmesi’nin 8. maddesine göre:

“İlgili Devletler’in bu Sözleşme hükümleri uyarınca rıza gösterdikleri tehlikeli atıkların veya diğer atıkların sınırlar ötesi taşınımının, Sözleşmeye göre tamamlanamadığı durumlarda, atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde bertarafı için gerekli alternatif düzenlemeler yapılamadığı takdirde ihracatçı Devlet, söz konusu atıkların, ithalatçı Devlet`in ihracatçı Devlet`e ve Sekreterya’ya bilgi verdiği tarihten itibaren 90 gün içinde veya ilgili Devletler`in mutabık kalacakları başka bir süre içinde geri almayı temin edecektir. Bu amaçla ihracatçı Devlet ve transit Tarafların herhangi biri, bu atıkların ihracatçı Devlet’e geri gönderilmesini engellemeyecek veya böyle bir işleme karşı çıkmayacaklardır.”