Atatürk'ün yatı Savarona'da asbest çıktı!

Atatürk’ün "manevi mirası" Savarona gemisinin bir iş insanına kiralandığı dönemde gerçekleştirilen onarım çalışmalarında yoğun miktarda asbest kullanıldığı, elektrik kabloları ve boru devrelerinin Türk Loyduna uygun olmayan malzemelerle donatıldığı belirlendi.

Milli Savunma Bakanlığı (MSB), geminin asbestten arındırılması ve aslına uygun onarımı için çalışmaları İstanbul Tersanesi Komutanlığı'nda sürdürüyor.

Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığından Deniz Kuvvetleri Komutanlığına devredilen Savarona'nın ana onarım kademesi MSB İstanbul Tersanesi Komutanlığı olarak belirlendi.

Revizyon ve bakım çalışmaları için eylül ayının ortasında taş havuza alınan gemideki Atatürk'ten miras kalan tarihi malzemeler geçici olarak Deniz Müzesi'nde muhafaza edilirken diğer demirbaşlar Deniz Harp Okulu Komutanlığı deposuna taşındı.

Gemide yapılan çalışmalar sonucu, Savarona'nın bir iş insanına kiralandığı dönemdeki onarımlarında kaplama, devre ve izolasyonlarda yoğun miktarda asbest kullanıldığı, elektrik kablolarının ve boru devrelerinin standartlara uygun olmayan malzemelerle donatıldığının saptandığı ifade edildi.

ÇALIŞMALARA KASIMDA BAŞLANDI

Bunun üzerine İstanbul Tersanesi Komutanlığınca, asbest tespit edilen mahallerin arındırma işlemlerine kasım sonunda başlandı.

Tüm geminin arındırma işlemlerinin ocak ayında tamamlanması planlanıyor.

Topyekûn bakım, onarım çalışmaları geminin orijinal haline sadık kalınarak tersane personeli tarafından sürdürülüyor. Bu kapsamda ana makinaların ve makine kontrol sisteminin bakım sürecine başlanırken onarım faaliyetlerinin 2024 yazında tamamlanması planlanıyor.

Atatürk'ün manevi mirasının asbestten arındırılarak aslına uygun onarıldıktan sonra Deniz Harp Okulu öğrencilerinin seyirleri için kullanılması planlanıyor.

MSB kaynakları, çalışmaların büyük bir hassasiyetle devam ettiğini belirterek "Aziz Atatürk'ün hatırası Savarona gemisinin aslına uygun olacak ve maksadına uygun olarak kullanılacak şekilde onarılmasına devam edilmekte, bu husus Bakanlığımıza bağlı Tersaneler Genel Müdürlüğü ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığımız tarafından büyük hassasiyetle takip edilmektedir." ifadesini kullandı.

ATATÜRK'ÜN VEFATININ ARDINDAN UZUN SÜRE YELKEN AÇMADI

Mart 1938'de Southampton'da Türk bayrağı çekilen Savarona, yenileme çalışmalarının ardından İstanbul'a getirildi. Hastalığının ağır bir dönemini yaşayan Atatürk, doktorlarının tavsiyesine uyarak yaklaşık iki ay Savarona'da kaldı.

Toplantılarını burada yapan, devlet başkanlarını ağırlayan Atatürk'ün vefatının ardından Savarona, Türk Deniz Kuvvetlerinin eğitim gemisi olarak kullanmasına kadar bir daha yelken açmadı.

Gemi için 1989'da hurdaya çıkarma kararı alınırken bir iş insanı turizme hizmet vermesi amacıyla 49 yıllığına kiraladı. Geminin restorasyonu için 500 dolayında işçi yaklaşık üç yıl çalıştı.

Muğla'nın Fethiye ilçesi Göcek beldesi açıklarında 28 Eylül 2010'da jandarma ekiplerince Savarona'ya baskın düzenlemiş, operasyonda yatta bulunanlar gözaltına alınmıştı.

Yaşananların ardından gemi Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından devralındı. Daha sonra MSB'ye devredilen geminin bakımlarının tamamlanmasının ardından Deniz Harp Okulu öğrencilerinin eğitimlerinde kullanılması planlanıyor.

ASBEST NEDİR?

Doğal olarak oluşan bir grup mineral için kullanılmaktadır. Yalıtım yönünden etkili olması ve yangınlara karşı dirençli yapısıyla 1940'lardan 1987'ye kadar Avustralya'da yapı ürünlerinde sıkça kullanılmaktadır. Lifli bir yapıya sahiptir ve bir silikat minerali olarak karşımıza çıkmaktadır. Arkeolojik çalışmalar ışığında asbestin kullanımının 2500 yıl öncesine dayandığı bilinmektedir. Isı ve elektriği yalıtması ayrıca aşınmaya dayanıklı bir yapıya sahip olması sebebiyle sihirli mineral olarak adından söz edilmeye başlandı. İsmin kökeni Yunancada "suya doymaz" anlamına gelen “asbestos” sözcüğünden gelmektedir. Kimi Avrupa ülkeleri asbest için Latincede "lekesiz" anlamına gelen “Amiantos” kelimesini kullanmaktadır.