Ne akaryakıt ne gübre maliyeti...
Gıdada fahiş fiyatlar için hükümet birçok önlemi uygulamaya soktu. Sırada ise hal yasası var. Üreticilerin dört gözle beklediği kararın yasama yılı sonuna kadar Meclis’e geleceği ifade edildi. Vatandaş meyve-sebze fiyatlarındaki pahalılığın arkasındaki sebepleri sorgularken yapılan açıklamalar akaryakıt ve gübre fiyatlarındaki artışa bağlanmıştı. Ancak fiyatların yükselmesinin arkasındaki asıl neden çok başka çıktı…
21 Nisan 2022 - 10:17
Yükselen enflasyona fırsatçılar da eklenince gıda fiyatları alıp başına gitti. Gıdadaki fahiş fiyatlarının önlenmesi için çalışmaların gündeme gelmesi ile birlikte, 2018'den beri çok konuşulan hal yasası tekrar masaya geldi. Meclis Tarım Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Yunus Kılıç, yasama dönemi sonunda tasarının Meclis’e gelmesini beklediklerini söyledi. Yasa ile komisyoncuların yüksek kar marjları denetlenecek, fiyat artışları kontrol altına alınacak. Üretici birliklerine hallerde kontenjan ayrılacak. Fiyatların belirlenmesinde üreticiler de söz sahibi olacak.
FİYAT İSTİKRARI NEDEN SAĞLANAMIYOR?
Üreticiler devletten etkili bir çiftçi politikası belirlemesini talep ederken Habertürk TV’ye konuşan Kılıç, “Fiyat istikrarı neden sağlanmıyor?” konusuna açıklık getirdi.
Kılıç, Türkiye’de hallere girmesi gereken ürün miktarının 60 milyon ton civarında olduğunu ancak bunun 20 milyon tonunun hallere geldiğini söyledi. Geri kalan 40 milyon ton ürünün ise hallere hiç girmeden özellikle büyük ticari ağları olanlar tarafından tarlalardan direkt aldığını ve bu yüzden fiyat istikrarının sağlanamadığının altını çizdi.
Düzenlemenin gecikme nedenini de açıklayan Kılıç altyapı yetersizliğine dikkat çekerek, “Sahada istediklerimizi yapabilmemiz için büyük mekanlara ihtiyaç var. Birçok bakanlığın her birine birçok ağır sorumluluk yüklediği bir süreç. Gecikme sebebi bu” dedi.
MALİYET FİYAT ARTIŞINDA YÜZDE 20 ETKİLİ
Sebze meyve ihracatçısı Ali Uçak ise fiyatlar için, “Üretim hava şartlarına bağlı. Fiyatların yüzde 80 yükselip düşmesinin sebebi iklimdir. Bu yıl son 30 yılın en soğuk günleri yaşandı. Ürün az oldu, hasat gecikti. Haftada 1 ton toplanacak üründen 2-3 kilo toplandı. Fiyatlar da ister istemez yükseldi. Ama şimdi hava ısınmaya başladı ve her gün etiketler düşmeye başladı. Hava ısındığı için ürün bollaşacak, fiyatlar daha da düşecek. Domates marketlerde 10 lira hatta daha da altına düşmesini bekliyoruz. Özellikle mayıs ayında. Birçok şey konuşulduğu gibi değil. Halde 1 lira, gittiği yerde 15 lira gibi bir şey yok. Masraflar çok yükseldi. Akaryakıt, hammadde fiyatları yükseldi. Bunların fiyatları yükseltme sebebi yüzde 20’dir. Kalan yüzde 80’i iklimden dolayı. İlaç-gübre fiyatı yükseldi o da maliyete eklendi ama bunlar en fazla olsa olsa yüzde 30 maliyet getirir. Geri kalanı tamamen hava şartlarından” şeklinde değerlendirmede bulundu.
ÇİFTÇİ SAYISI 500 BİNİN ALTINA DÜŞTÜ
Öte yandan TEPAV İstihdam İzleme Bülteni’nin 116. sayısında yayımlanan rapora göre Türkiye'deki çiftçi sayısında düşüş gözler önüne serildi. Buna göre Türkiye'de çiftçi sayısı son yılların en düşük seviyesine gerileyerek 500 binin altına düştü.
FİYAT İSTİKRARI NEDEN SAĞLANAMIYOR?
Üreticiler devletten etkili bir çiftçi politikası belirlemesini talep ederken Habertürk TV’ye konuşan Kılıç, “Fiyat istikrarı neden sağlanmıyor?” konusuna açıklık getirdi.
Kılıç, Türkiye’de hallere girmesi gereken ürün miktarının 60 milyon ton civarında olduğunu ancak bunun 20 milyon tonunun hallere geldiğini söyledi. Geri kalan 40 milyon ton ürünün ise hallere hiç girmeden özellikle büyük ticari ağları olanlar tarafından tarlalardan direkt aldığını ve bu yüzden fiyat istikrarının sağlanamadığının altını çizdi.
Düzenlemenin gecikme nedenini de açıklayan Kılıç altyapı yetersizliğine dikkat çekerek, “Sahada istediklerimizi yapabilmemiz için büyük mekanlara ihtiyaç var. Birçok bakanlığın her birine birçok ağır sorumluluk yüklediği bir süreç. Gecikme sebebi bu” dedi.
MALİYET FİYAT ARTIŞINDA YÜZDE 20 ETKİLİ
Sebze meyve ihracatçısı Ali Uçak ise fiyatlar için, “Üretim hava şartlarına bağlı. Fiyatların yüzde 80 yükselip düşmesinin sebebi iklimdir. Bu yıl son 30 yılın en soğuk günleri yaşandı. Ürün az oldu, hasat gecikti. Haftada 1 ton toplanacak üründen 2-3 kilo toplandı. Fiyatlar da ister istemez yükseldi. Ama şimdi hava ısınmaya başladı ve her gün etiketler düşmeye başladı. Hava ısındığı için ürün bollaşacak, fiyatlar daha da düşecek. Domates marketlerde 10 lira hatta daha da altına düşmesini bekliyoruz. Özellikle mayıs ayında. Birçok şey konuşulduğu gibi değil. Halde 1 lira, gittiği yerde 15 lira gibi bir şey yok. Masraflar çok yükseldi. Akaryakıt, hammadde fiyatları yükseldi. Bunların fiyatları yükseltme sebebi yüzde 20’dir. Kalan yüzde 80’i iklimden dolayı. İlaç-gübre fiyatı yükseldi o da maliyete eklendi ama bunlar en fazla olsa olsa yüzde 30 maliyet getirir. Geri kalanı tamamen hava şartlarından” şeklinde değerlendirmede bulundu.
ÇİFTÇİ SAYISI 500 BİNİN ALTINA DÜŞTÜ
Öte yandan TEPAV İstihdam İzleme Bülteni’nin 116. sayısında yayımlanan rapora göre Türkiye'deki çiftçi sayısında düşüş gözler önüne serildi. Buna göre Türkiye'de çiftçi sayısı son yılların en düşük seviyesine gerileyerek 500 binin altına düştü.
YORUMLAR