'Ötanazi' çıktı sular durulmadı

AK Parti’nin hazırladığı “Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Teklifi”, üç toplantı ve 42 saat süren görüşmelerin ardından TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu’ndan geçti. Dünkü görüşmelerdeki maddelerin ana hatları ise şöyle:

Kamuoyunda tepki ile karşılanan ve hayvanlara ötanazi yapılmasını içeren kanun teklifinin 5. maddesi AK Parti’nin önergesiyle “Bakımevine alınan köpeklerden insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen, hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlarına 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen tedbir uygulanır. Yerel yönetimler, sahipsiz köpeklere ilişkin yürüttüğü iş ve işlemlerde Bakanlar Kurulu’nun kararı ile onaylanan Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi kapsamında gerekli idari tedbirleri almaya yetkilidir” şekliyle değiştirildi. Hayvanseverler tarafından teklifin en çok tepki çeken bu maddesi revize edilmesine rağmen muhalefet, ötanazinin bu kez de Veterinerlik Hizmetleri Kanunu yoluyla yapıldığını savunarak sert çıktı.

BAŞKANA 2 YIL HAPİS

6. maddede yerel yönetimler adına toplanan sahipsiz köpekleri bakımevi dışına terk etmek yasaklanırken, 13. maddede büyükşehir, il ve nüfusu 25 bini aşan belediyelerin, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanlar için bakımevleri kurması hükmü yer aldı. Ayrıca sokak köpekleri için gerekli kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile kaynağı başka amaçlarla kullanan belediye başkanı ve belediye yetkililerine 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek. “Gönüllüler sistem dışı bırakılıyor’ tepkilerine yol açan 7. maddede ise il hayvanları koruma kurulunun “Yerel hayvan koruma gönüllülerinin müracaatlarını değerlendirme” görevi kaldırılıyor.

9. maddede ‘Kanunun hayvanları korumaya yönelik hükümlerine aykırı hareket edenlerin hayvanlarına el konuluyor” hükmü yer aldı. Hayvanını sokağa terk edenlere 60 bin lira, barındırılan hayvanı sokağa terk eden belediyelere de hayvan başına 50 bin lira idari para cezası verilecek.

Söz konusu belediyeler 31 Aralık 2028’e kadar bakımevlerini kurmakla ve mevcudun koşullarını iyileştirmekle yükümlü. Belediyeler bütçe gelirlerinin binde 5’i oranında kaynak ayıracak. Büyükşehir belediyelerinde oran binde 3 olacak.

Komisyon görüşmelerine alınmayan hayvanseverler Meclis koridorlarında takipteydi.

ELEŞTİRİLER: KELİME OYUNU

- İlhami Aygun (CHP Tekirdağ): Hasan (AK Parti Amasya Milletvekili Hasan Çilez) arkadaşım, ‘Ötanazi yok’ dedi, aslında ötanazi var. Maddenin en başında ‘ötanazi”yle başlıyor beşinci madde, sen ondan sonra altını değiştiriyorsun, başını da değiştirmen lazım.

- Özgül Saki (DEM Parti İstanbul): Ne diyor beşinci maddede, ‘Olumsuz davranışları kontrol edilemeyen...’ Olumsuz davranış ne? ‘Olumsuz davranışları kontrol edilemeyenleri öldüreceğiz’ diyorsunuz.

- Deniz Yavuzyılmaz (CHP Zonguldak): Ötanaziyi de geçirdiniz, adını daha iyi koyarak bence geçirdiniz, daha da genişleterek geçirdiniz beşinci maddeyle. Dördüncü maddeyle sarı öküzü zaten aldınız. Dolayısıyla oradaki ‘Hepsini kapatacağız, toplayacağız, barınağa kapatacağız’ demekle birlikte zaten ötanaziyi gerçekleştirmiş oluyorsunuz.

- Ali Mahir Başarır (CHP Grup Başkanvekili): Bu maalesef ki ortak bir noktada buluşulacak bir teklif değil. Bir, ‘ötanazi’ çıkıyor tekliften ama onu besleyen bir sürü maddeler var, onunla ilgili bir tartışma var; iki, tüm sorumluluk hâlâ belediyelere veriliyor.

- Nimet Özdemir (İYİ Parti İstanbul): Kanunda zaten bizim istemediğimiz olay öldürme eylemini kaldırmaktı, artı “yasaklı ırk” dediğimiz hayvanları da eğer sahibi yoksa yüzde 100 öldürmek zorunda kalıyoruz.”

YANITLAR: ÖLDÜRME NERESİNDE

TEKLİFTE imzaları bulunan AK Partili milletvekilleri de milletvekillerinin eleştirilerine özetle şu karşılığı verdi:

- Harun Mertoğlu (AK Parti Rize): Şimdi, diyoruz ki: ‘Kısırlaştırdıktan sonra sahiplendir, sahiplenilene kadar barınaklarda bak’. Ya, bunun neresinde öldürme var arkadaşlar? 2028 yılına kadar bütün belediyeler bakımevlerini yapacaklar, bu zamana kadar da bütçelerinden kanunda öngörülen oranda paylarını ayıracaklar ve bu amaçla bunları harcayacaklar. Bin hayvan kapasiteli bir bakımevinin barınağın masrafı yaklaşık 3 milyon 900 bin TL, (bütün barınaklarınki) yaklaşık 13.3 milyar TL’ye tekabül ediyor. 

- Hasan Çilez (AK Parti Amasya): ‘Kamu güvenliği açısından tehlike oluşturması ifadesi genel ve ucu açık bir ifade, bu olmamalı’ denildi. Yani belediye başkanları kardeşim alır bu köpekleri barınağa, bu hayvanları katleder demektir. Bunu buradan çıkardık teklif metninden. Şimdi belediyeye biz diyoruz ki: ‘Ya barınak yap, sana yüzde 40 destek verelim. Sen aşıla tedavi et, biz buna destek vereceğiz, 300 lira sana destek vereceğiz, aşıları bedava vereceğiz’.

10 milyon lira harcayıp bir barınak mı yaptı bir arkadaşımız, 4 milyona kadar zaten oraya ekstra bir destek veriliyor. Eğer, şu sokak köpeğimizi aldınız, kısırlaştırma yaptınız değil mi, bunu belgelediniz, veterinerden bir hizmet aldınız veya kendi veterinerleriniz yaptı; 300 liraya kadar yine her hayvan başına burada destek veriliyor.”