'Yeni casusluk' böyle işleyecek

Meclis, Yargı Reformu Strateji Belgesi’ndeki bazı hedefleri içeren 9’uncu paketi geçen hafta yasalaştırdı. AK Parti yönetimi, yeni infaz modelini içeren 10’uncu paket üzerinde çalışmaya devam ediyor. Adalet Komisyonu’ndan geçen 23 maddelik Noterlik Kanunu Bazı Kanunlarda Değişiklik Teklifi ise yarın Genel Kurul’da ele alınacak. İki ana paketin arasında kalması nedeniyle bu torba teklif kuliste, “9.5’uncu paket” olarak görüldü. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın da Yargı Reformu Strateji Belgesi’nde gelecek adımlarla ilgili yeni bir takvimi gelecek haftalarda açıklaması bekleniyor. Genel Kurul’daki teklife göre, Türk Ceza Yasası’na “Devletin güvenliği veya siyasal yararları aleyhine suç işleme” başlığıyla yeni madde eklenecek. Meclis’te milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Adalet Bakanlığı Mevzuat Genel Müdürü Mehmet Ökmen, 3 yıldan 7 yıla kadar hapis öngörülen suçun ayrıntılarını şöyle anlattı:

- JARGON DEĞİŞMEYECEK: “‘Devletin güvenliği ya da iç veya dış siyasal yararları lehine yabancı bir devlet veya organizasyonun stratejik çıkarları veya talimatı doğrultusunda suç işleyenler’ ibaresinin belirsiz olduğu söylendi, eleştirildi. TCK 326’nın girişinde 327’de aynı mahiyette, aynı terminolojiyi kullanıyor: ‘Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından...’ 328’de aynı şekilde. 331’inci madde var, uluslararası casusluk... Maddenin içindeki terimler tamamen şu an ceza hukukunun içinde var olan, geçmişten günümüze içtihatlarla şekillenmiş olan, uygulamacıların da bildiğini düşündüğümüz terimler. Farklı bir terminoloji, farklı bir jargon ya da farklı bir yeni unsur getirmiyoruz.

- ÖNŞARTI SUÇ OLMASI: İşlenen bir suç olmalı ortada ve bu suçun da özel kastla, yabancı bir ülkenin lehine işlendiğinin ortaya konulması lazım. Bu maddenin önkoşulu bir suç işlemek. İfade özgürlüğüyle ilgili suçlar da buraya girebilir mi? Girebilir ama kasta bakacaksınız, bağlamına bakacaksınız. En baştan zaten eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz, oradan başlamak lazım. Siyasi birtakım açıklamalar bu kapsamda değildir, eleştiriler bu kapsamda değildir. Öncelikli şartı ayrıca bir suç olmalıdır. Suç olmadan zaten buraya, bu maddeye gelinmez.

- ETKİ AJANLIĞI YOK: Maddede etki ajanlığı suçu yok. Etki ajanlığı nedir? Birtakım yanıltıcı ya da yalan ibarelerle ya da başka şekilde kamuoyunu yanıltmak, manipüle etmek. Kendi ülkemiz aleyhine olabilir ya da başka ülkelerin lehine, başka ülkelerin aleyhine şeklinde bir kamuoyu oluşturmak. Bu maddede etki ajanlığı diyebileceğimiz bir unsur yok. Suçun öncelikle unsuru bir suç işlenmesidir. Bir suç ayrımı yok açıkçası burada. Bir katalog yok, olmaması da gerekir. Çünkü hangi suçun, hangi saikle, ne zaman, nerede, kimin tarafından işleneceğini bilemezsiniz.”

- FRANSA VE BELÇİKA ÖRNEKLERİ: Başka ülkelerde de benzer düzenlemeler olduğunu söyleyen Mehmet Ökmen, “Fransa etki ajanlığını ceza kanununa yedirmiş. Belçika’da 8 Nisan 2026’da yürürlüğe girecek yeni ceza hükümlerinde şu vardır: ‘Belçika Hükümeti’nin bilgisi olmadan, ulusal çıkarlara zarar vermek amacıyla aktif veya gizli olarak demokratik karar alma süreçlerini etkilemeye çalışan kişiler hakkında dava açılacaktır.’ Etki ajanlığı işte budur” dedi.

AVUKAT VE EMLAKÇI ETKİLENİR Mİ

- Adalet Bakanlığı Mevzuat Genel Müdürü Mehmet Ökmen: “Herhangi bir araştırma yapmak, bir konuyu ister yabancı müvekkiller adına olsun, yabancı müşteriler adına olsun, ülkemizde araştırma yapmak ya da açıklama yapmak ya da bilgi sunmak bu maddenin kapsamına girmiyor. Bir avukat, müvekkil adına araştırma yapıyorsa, bu araştırmayı da hukukun içinde yapıyorsa, kimsenin kişisel verilerini ihlal etmiyorsa, haksız ya da hukuksuz yere temin etmiyorsa suç değildir; yabancıyla paylaşsa bile. Antalya’daki gayrimenkullerin değerini, nerede ucuz, nerede pahalı, nerede boş, nerede dolu var? Bunları söylemek yabancı adına da olsa suç unsuru içermemektedir, bu suçun kapsamında da değildir. O zaman kovuşturma şartı (Dava için Adalet Bakanı’ndan onay alınması) ne ifade ediyor? Tehdit unsuru değildir izin. Buradaki izin aslında bir güvencedir. Savcılarımızın ola ki bir yanlış uygulaması olursa, dava açmadan önce en azından bir izin alınsın ki hakikaten kastın doğru değerlendirip değerlendirmediği, yabancı bir ülkenin ya da organizasyon lehinde yapılıp yapılmadığı incelensin. İzin müessesesi teminattır vatandaşlarımız için.”